Kukurydza

Zalecenia uprawowe

Kukurydza pod względem powierzchni uprawy zajmuje drugie po pszenicy miejsce na świecie. Jest ona bardzo cenioną rośliną, odznaczającą się wysoką plennością i wszechstronnym użytkowaniem. Ma szerokie zastosowanie jako roślina pastewna, jadalna i przemysłowa. W ostatnich latach w Polsce obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania kukurydzą jako rośliną pastewną. Uprawia się ją głównie na kiszonkę. Wprowadzenie wczesnych i plennych odmian mieszańców oraz opracowanie dla nich intensywnych metod uprawy, stworzyło warunki do rozszerzenia również innych kierunków uprawy – na ziarno i susz. Wiele odmian wykazuje także przydatność do produkcji biogazów na cele paliwowe.

Wybór odmiany
Mieszańce kukurydzy różnią się wczesnością dojrzewania (liczba FAO), kierunkiem uprawy oraz poziomem plonowania. W Polsce szczególne znaczenie przy wyborze odmiany mają warunki klimatyczno-glebowe. W rejonach północnych i północno-wschodnich kraju ze względu na krótki okres wegetacji polecane są odmiany bardzo wczesne i wczesne.

Stanowisko i uprawa
Kukurydza wykazuje dużą tolerancję co do stanowiska. Jako jedyny gatunek może być uprawiany po sobie bez strat w plonie. Jednak ze względu na nasilające się porażenie przez szkodniki zaleca się uprawę przemiennie na danym polu. Bez względu na kierunek użytkowania, tylko uprawa w plonie głównym daje gwarancję wysokich i stabilnych plonów. Podstawowym zabiegiem uprawowym jest orka głęboka (zimowa) na ok. 30 cm. Zabiegi wiosenne należy ograniczyć do minimum. Pierwszy zabieg – włókowanie zapobiega parowaniu wody. Drugi zabieg to uprawa agregatem uprawowym na głębokość siewu kukurydzy tj. 3–7 cm w zależności od rodzaju gleby.

Nawożenie
W zależności od zasobności i rodzaju gleby nawozy fosforowe i potasowe należy wysiać raczej jesienią w ilościach: fosfor 80–120 kg/ha i potas 140–180 kg/ha. Wiosną, najlepiej tuż przed uprawą przedsiewną zastosować azot (w postaci mocznika) w ilości 120–180 kg/ha. Ważna jest dostępność makro i mikroelementów w glebie.

Siew
W warunkach klimatycznych Polski termin siewu kukurydzy przypada w okresie od 20 kwietnia do 5 maja. Przy siewach opóźnionych należy obniżyć normę wysiewu nasion i wybrać odmiany o niskim FAO. Siew wyłącznie siewnikiem punktowym przy rozstawie rzędów 75 cm na głębokość 3–4 cm na glebach ciężkich i 5–7 cm na glebach lekkich.

Zalecana obsada

• przy uprawie na ziarno i CCM: 75–90 tys. roślin/ha
• przy uprawie na kiszonkę: 85–95 tys. roślin/ha

Ochrona
W sprzedaży dostępne są nasiona zaprawiane środkami grzybobójczymi. Istnieje również możliwość zakupu nasion zaprawionych dodatkowo substancjami odstraszającymi ptactwo i zwierzynę. Ochronę preparatami chemicznymi należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami dla tego gatunku.

Kukurydza

KB 2704 - FAO 270

Zea mays var. KB 2704

Typ odmiany: średniopóźny mieszaniec trójliniowy (TC).
Kierunek użytkowania: odmiana szczególnie polecana do uprawy na wysokostrawną, energetyczną kiszonkę na terenie całego kraju. Może być także wykorzystana jako surowiec do produkcji biogazu. Nadaje się również do uprawy na ziarno w I rejonie uprawy kukurydzy.
Odmiana tolerancyjna na niekorzystne warunki klimatyczno-glebowe. Odporna na wiosenne chłody, charakteryzuje się bardzo dobrym wczesnym wzrostem, dobrze znosi okresowe niedobory wody.
Wysoki plon zielonej masy o bardzo dobrej strawności. Rośliny długo utrzymujące zieloność liści i łodyg (typ stay-green), odporne na wyleganie korzeniowe oraz choroby fuzaryjne kolb i łodyg, wysokie (powyżej 270 cm). Ziarno z charakterystycznymi antocyjanowymi przebarwieniami.
Ziarno typu: „flint/dent”
Zalecana obsada:
uprawa na kiszonkę: 9 – 9,5 roślin/m2
uprawa na ziarno: 7,5 – 8 roślin/m2

Kadryl - FAO 270

Zea mays var. Kadryl

Typ odmiany: średniopóźny mieszaniec trójliniowy (TC).
Charakteryzuje się szeroką zdolnością adaptacyjną, dzięki czemu stabilnie plonuje w różnych środowiskach.
Kierunek użytkowania: odmiana o dużym plonie świeżej masy, przeznaczona głównie do uprawy na wysokostrawną kiszonkę. Stanowi również doskonały surowiec dla biogazu. W najcieplejszych regionach kraju może być z powodzeniem uprawiana na ziarno. Zalecone rejony uprawy: 1, 2.
Odmiana charakteryzuje się dobrym, wczesnym wigorem. Termin kwitnienia i osiągnięcia dojrzałości ciastowatej ziarna – nieznacznie (1–2 dni) późniejszy od wzorca. Rośliny bardzo wysokie (295 cm), silnie ulistnione. Wyleganie korzeniowe, porażenie przez głownię oraz odporność na plamistość pochew liściowych na poziomie wzorca.
Plonowanie: Plon ogólny suchej masy istotnie wyższy od wzorca (108% wzorca). Plon suchej masy kolb – na poziomie wzorca (101% wzorca). Wysoki plon jednostek pokarmowych.
Ziarno typu: zbliżony do „dent”
Zalecana obsada
uprawa na kiszonkę: 9–9,5 roślin/m2
uprawa na ziarno: 7,5–8 roślin/m2

Kosmo 230 - FAO 240

Zea mays var. Kosmo 230

Typ odmiany: średniowczesny mieszaniec trójliniowy (TC).
Kierunek użytkowania: oodmiana o charakterze uniwersalnym z przeznaczeniem na kiszonkę i ziarno. Do uprawy na kiszonkę zalecana na terenie całego kraju.
Odmiana wykazująca dużą odporność na głownię łodyg i kolb. Nadaje się do uprawy na glebach słabszych, ale zasobnych w wodę. Wiosenne chłody nie powodują zmniejszenia plonu ani zielonej masy, ani ziarna. Odporna na wyleganie łodygowe i korzeniowe. Wysokoplenna, o dobrej strukturze plonu. W plonie ogólnym suchej masy ponad 50% stanowi plon suchej masy kolb. Rośliny średniej wysokości (251–260 cm).
Ziarno typu: „flint/dent”
Zalecana obsada
uprawa na kiszonkę: 9 roślin/m2
uprawa na ziarno: 7,5 – 8 roślin/m2

MHR Paribus - FAO 250

Zea mays var. MHR Paribus

Typ odmiany: średniowczesny mieszaniec trójliniowy (TC).
Odmiana szczególnie przydatna do uprawy na kiszonkę na terenie całego kraju. Doświadczenia własne hodowcy świadczą o przydatności tej odmiany również do uprawy na ziarno.
Plon świeżej masy bardzo wysoki (średnio 103,5% wzorca), plon suchej masy na poziomie wzorców, zawartość suchej masy w czasie zbioru nieznacznie poniżej wzorców.
Rośliny odmiany MHR Paribus są wysokie do bardzo wysokich (średnio 313 cm w doświadczeniach rejestrowych w latach 2020 i 2021), bardzo silnie ulistnione. Rośliny charakteryzują się dużą odpornością na wyleganie (średnio 99% roślin stojących) oraz dużą zdrowotnością: porażenie roślin przez głownię kolb i łodyg oraz przez bakteryjną plamistość pochew liściowych mniejsze niż u odmian wzorcowych.
Odmiana przydatna do uprawy na średnich i dobrych stanowiskach, dobrze znosi okresowe niedobory wody oraz wczesnowiosenne chłody.
Ziarno typu: semident
Zalecana obsada
uprawa na kiszonkę: 9,5 roślin/m2
uprawa na ziarno: 7,5 – 8 roślin/m2

Kukurydza cukrowa

Kukurydza cukrowa z roku na rok zdobywa coraz większą popularność. Szczególnie zainteresowany jest nią przemysł przetwórczy, ale spożywa się ją również w stanie świeżym. Największym uznaniem konsumentów cieszą się odmiany z grupy bardzo słodkich o dużej zawartości cukrów. Kukurydza jest bardzo zdrowa – jedna kolba słodkiej, gotowanej kukurydzy dostarcza zaledwie 90 kcal, zaś dużo błonnika i potasu. Stanowi cenne źródło selenu, witaminy E, b-karotenu, może być stosowana w diecie bezglutenowej. Roślina ta ma wiele zastosowań gospodarczych, z łatwością jej uprawę można dostosować do wielu rynków. Ziarna służą do produkcji art. spożywczych, do wytwarzania pasz, są wykorzystywane w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym. Jest jednym z najważniejszych źródeł surowców odnawialnych na świecie.

Stanowisko
Kukurydza cukrowa jest bardziej wymagająca pod względem warunków uprawy niż pastewna. Należy pamiętać o zachowaniu izolacji przestrzennej zapobiegającej przepaleniu pomiędzy kukurydzą pastewną a cukrową (co najmniej 500 metrów). Największy wpływ na plonowanie kukurydzy ma temperatura. Roślina ta jest wrażliwa na przymrozki, a długo utrzymująca się temperatura poniżej 10°C może spowodować nieodwracalne szkody. Szczególnie wrażliwe na niekorzystne warunki są odmiany bardzo słodkie, dlatego ich uprawy nie należy rozpoczynać zbyt wcześnie. Dobrze udaje się w latach ciepłych, słonecznych i suchych. Pod jej uprawę przeznacza się gleby żyzne, zasobne w wapń. Powinno się ją wysiewać w miejscach ciepłych, nasłonecznionych, zasłoniętych od wiatru. Nie lubi ziemi zbyt mokrej i zimnej.

Siew
Pole pod wysiew powinno być przygotowane bardzo starannie, aby umożliwić jednakową głębokość umieszczenia ziarniaków. Głębokość siewu: 3–4 cm. Dla większości rejonów kraju optymalny termin siewu przypada pomiędzy 5 a 15 maja. Ponieważ temperatura w początkowym okresie wzrostu rośliny wpływa najsilniej na jej rozwój, może się zdarzyć, że nieco późniejsze siewy przyniosą lepszy efekt ekonomiczny. Zalecana obsada roślin do zbioru nie powinna przekraczać 55 tys./ha.

Ammonia

Zea mays var. Ammonia

• Odmiana mieszańcowa, bardzo plenna.
• Średniowczesna, okres wegetacji: 90 – 95 dni
• Odmiana supersłodka.
• Rośliny o wysokości około 210 cm.
• Kolba o długości 22,5 cm z 16 rzędami ziarna.
• Średnia masa kolby ok. 280 g.

Odmiana przeznaczona do przetwórstwa oraz bezpośredniego spożycia.
Wysoka wartość odżywcza i smakowa kukurydzy cukrowej wynika z wysokiej zawartości łatwo przyswajalnych cukrów prostych, których w odmianach super słodkich, a taką odmianą jest AMMONIA, jest od 8% do 12% w świeżej masie, oraz z wysokiej zawartości błonnika, który pozytywnie oddziałuje na nasz organizm regulując działanie przewodu pokarmowego.
Ze względu na to, że ziarniaki kukurydzy pozbawione są glutenu, mogą być stosowane w diecie bezglutenowej. Kukurydza cukrowa zawiera komplet mikro- i makroelementów, charakteryzuje się dużą zawartością wapnia, magnezu, żelaza oraz cynku. Cennym składnikiem jest selen – pierwiastek, który wraz z witaminą E i beta karotenem, odgrywa dużą rolę w profilaktyce nowotworowej. Kukurydza cukrowa jest szczególnie cennym źródłem wspomnianej powyżej witaminy E, ale zawiera także znaczące ilości beta karotenu i witamin C, B1, B2 i PP.

MHR Agitka

Zea mays var. MHR Agitka

• Odmiana mieszańcowa, bardzo plenna, zarejestrowana w 2019 roku.
• Średniowczesna, okres wegetacji: 90 – 95 dni
• Odmiana supersłodka,
• Rośliny o wysokości około 220 cm, kolba osadzona na wysokości około 60 cm,
• Kolba o długości 22 cm, cylindryczna, z 16 rzędami ziarna, bardzo dobrze wypełniona ziarnem
• Średnia masa kolby ok. 280 g
• Odmiana przeznaczona do przetwórstwa oraz bezpośredniego spożycia.